Bosbranden

Het is nu halverwege September en het lijkt wel of heel Noord-Portugal in brand staat. 

Op de website www.fogos.pt krijg ik een up-to-date overzicht van alle branden die momenteel gaande zijn. De rode cirkels geven de brandhaarden aan. Hoe groter de cirkel, hoe heviger de bosbrand. 

Een cluster met vier fronten 

Ten noordoosten is een cluster van vier grote branden te zien. De afgelopen dagen heb ik in de cafés op het nieuws al gezien dat de brandweer moeite heeft om het vuur onder controle te krijgen. 

Ongecensureerd nieuws overdag 

Helaas is het nieuws overdag niet volledig gecensureerd en komen er schokkende berichten voorbij: een 'verkoold slachtoffer', een brandweerman die omkwam tijdens het blussen, en een bewoner die door doodsangst aan een hartaanval is overleden.  

Het is ongewoon heet voor deze tijd van het jaar, met temperaturen die oplopen tot 31 graden. Bovendien wakkert de wind in dat gebied het vuur nog verder aan. 

Informatie 

Wanneer ik op het brandteken klik, verschijnt aan de linkerkant van het scherm meer informatie: 

De locatie, het tijdstip waarop de brand is begonnen, het type begroeiing en de GPS-coördinaten. 

Daaronder zie ik een overzicht van het aantal brandweerlieden dat bij deze brand aan het werk is, hoeveel brandweerauto's er zijn ingezet, en hoeveel vliegtuigen betrokken zijn. 

Als ik iets verder naar beneden scroll, krijg ik extra informatie te zien over afgesloten wegen. 

Wanneer ik helemaal naar beneden scroll, zie ik de status van de brand en de weersomstandigheden, zoals temperatuur, windkracht en -richting, en de luchtvochtigheid. 

Meer dan 5400 brandweerlieden aan het werk 

Ik lees dat afgelopen nacht meer dan 5400 brandweerlieden in het noorden van Portugal aan het werk waren. De wind nam 's nachts toe, waardoor de brandhaarden opnieuw oncontroleerbaar werden. 

In Aveiro is inmiddels meer dan 1000 hectare verbrand, terwijl Centraal-Europa ondertussen te kampen heeft met overstromingen. 

Niet de eerste keer 

In de 17 jaar dat ik hier woon, is dit zeker niet de eerste keer dat ik zulke heftige bosbranden in Portugal meemaak. Vorig jaar was er zelfs een van de grootste branden, op slechts 30 kilometer hemelsbreed van ons huis. 

De eerste zomer dat ik hoorde over een bosbrand nabij Lagos, schrok ik enorm. Mijn collega probeerde me op haar manier gerust te stellen door te zeggen: "Marike, get used to it, this happens several times during the summer." 

Perspectief 

Mensen die niet in Nederland wonen, vragen zich vaak af hoe Nederlanders durven te wonen onder zeeniveau en hoe ze het aandurven om te rijden op wegen naast al dat water, waar je zo in zou kunnen rijden. 

Sindsdien ben ik al meerdere keren langs een bosbrand gereden, op slechts 2 kilometer afstand, en heb ik geleerd de risico's in te schatten. 

Meest schokkende gebeurtenis 

De meest schokkende gebeurtenis die ik heb meegemaakt, was de brand nabij Pedrógão Grande, waarbij 65 burgers om het leven kwamen. 

Van de dodelijke slachtoffers werden er 47 gevonden op de wegen van de gemeente Pedrógão Grande. Dertig van hen kwamen om in hun auto's en 17 in de directe omgeving, terwijl ze op de vlucht waren voor het vuur. 

Ingesloten tussen twee vuren 

Het meest tragische was dat de slachtoffers in hun auto's vast kwamen te zitten tussen twee vuren, nadat ze door de autoriteiten die kant op waren gestuurd. 

De bosbrand dichtbij 

De grote bosbrand in 2023, ten noorden van onze locatie, heeft veel mensen alles gekost. Vrienden van ons zijn vijf jaar bezig geweest met het bewerken van hun land, het aanleggen van waterleidingen, en het bouwen van een Tiny House en een yurt.  

Kleding, speelgoed, boeken en nog veel meer hebben ze achter moeten laten om te vluchten voor het naderende vuur bepakt met enkel een aantal tassen en spullen die ze snel in de achterbak gegooid hebben.   

Satellietfoto van de brand 

Nadat de streek weer veilig was verklaard, is een van de bewoners van hun vallei teruggekeerd om de schade op te nemen. Ze waren opgelucht dat een van hun tenten er nog stond, maar verder waren ze aangewezen op de goedheid van hun buren. Deze boden hun in renovatie zijnde woningen aan, die onbeschadigd uit de ramp waren gekomen. 

De eerste maanden hadden ze last van onrustige nachten en een voortdurend gevoel van twijfel of ze hier nog wel wilden blijven wonen. Een maand na de brand ben ik er gaan kijken, en overal waar ik keek zag ik een troosteloos, dood landschap. 

Volhardendheid 

Nu, ruim een jaar later, heeft de winter veel regen gebracht, waardoor alles weer groen is geworden. Hoewel de bomen nog steeds zwarte stammen hebben, zijn de groene bladeren weer volop terug. 

Natuur als voorbeeld 

Geïnspireerd door de veerkracht van de natuur, hebben deze vrienden uiteindelijk de stap gezet om hun droomhuis te laten bouwen. Met een beetje geluk kunnen ze er tegen het einde van dit jaar in trekken. 

Meer leren over dit thema? 

Voor wie meer wil leren over dit thema, raad ik zeker een bezoek aan het Centro de Ciência da Floresta in Proença-a-Nova aan: Centro Ciência Viva da Floresta, Proença-a-Nova.